Restorasyon çalışması gündeme geldiğinde ön plana çıkan rölöve nedir? Geçmişten günümüze gelen mimari eserler zamanla yıpranır ve bozulur. Tarihi değeri ile gelecek nesillere ışık tutan bu paha biçilmez eserlerin düzenli olarak bakıma ihtiyacı vardır. Kültür mirasımız olan bu eserlerin tahrip olması vs. sonucu aslına uygun olarak restorasyonu gerekebilir. Bu işlemlerin öncesi ciddi çalışmaları gerektirir bu ciddi çalışmalardan biri de röleve çalışmasıdır.
Relöve çalışması tarihi eserin tarihi dokusu kaybedilmeden restorasyon çalışmasını yapabilmek için öncesinde yapılan bir işlemdir. İncelenip belgelenen tarihi eserler, ölçekli bir biçimde çizilir. Her ayrıntı dikkate alınarak çizilen işlem relövedir. Üç çeşit relöve vardır. Basit, tespit ve esas relöve olarak ayrılır. Projeyi etkileyen bir çalışma olduğu için bu üç aşamalı ayrıntıya dikkat etmek gerekmektedir.
Basit relöve çalışmasında ölçüler, gelişi güzel alınır. Karış, kulaç, adım olarak hesaplanır. Tek başına bir sonuca varmayı mümkün kılmaz. Tespit relöve çalışmasında kültürel miras ve tabiat öğesinin kurallara uygun olarak taşınmaz tesciline dair başvurularda kullanılmak üzere ölçümlerin teknolojik olarak alınması, fotoğraflanması sürecidir. Esas relövede ise en ince ayrıntılar söz konusudur. Yapılacak ya da yıkılacak taşınmaz konusunda arşiv oluşturma aşamasıdır.
Mimari bir yapının ya da tarihi bir kalıntının aslına uygun bir şekilde restore edilmesi için ön çalışmalara gerek vardır. Bu çalışmalar ile yapılan aslına uygun olur. Gereken plan ve kesitlerin ölçeklerine göre çıkarılması detaylandırılması önem arz etmektedir. Relöve bu nedenle özenle yapılması gereken bir işlemdir. Yenileme işinin en önemli basamaklarından biridir. Bir eserin aslına uygun yapılabilmesi için gerekli bir ön çalışmadır. Aslına uygun yapılmayan bir restorasyon çalışması o eseri çöp haline getirmektedir.
Restorasyon sürecinin en önemli aşamalarından biri olan relöve çalışması, doğru bir uygulama için ilk şarttır. Bu ilk aşamada yapılanları sıralamak gerekirse; yapının tüm ayrıntılarının incelenmesi, yapının çok yönlü fotoğraflarının çekimi, çekilen fotoğraflar ile ölçüler baz alınarak yapının mimarisini anlatan plan ve kesitleri çizmek, yapının iç, dış mekan yer yön olarak belirlemek bu aşamalardan başlıca aşamalar arasında yer almaktadır.
İlgili Link: Gabari Nedir?
Rölöve yapımı gündeme geldiği zaman son derece titiz bir çalışmanın şart olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz. Bu kapsamda masa çalışmasının etkili bir düzeyde yapılması şarttır. Masa çalışmasından kasıt; ön çizim yapmaktır. Kurşun kalem kullanarak yapılan ön çizim ne kadar başarılı olursa, yapılması planlanan işlem de bir o kadar başarılı olacaktır. Ölçülendirmek ve fotoğraflamak da röleve yapımının en kritik aşamaları arasında yer almaktadır. Burada üst düzeyde bir çalışmanın ortaya konuluyor olması, beraberinde önemli kazanımları da getirmektedir.
Çeşitli yöntem ve aşamaları olan relöve çıkarmak kolay bir süreç değildir. Mimari eserin restorasyon çalışması öncesi yapılan relöve analizi, yapılacak işin ana unsurlarını ve izlenecek yolu belirlemeye yardımcı olur. Analitik relöve de hasar analizi yapılan yapının malzeme yönünden gereksinimleri, pafta üzerinde çizimler, bu çizimler siyah beyaz ve renkli çizim aşamalarıdır. Çeşitli semboller her bir restorasyon aşaması için kullanılmaktadır.
İlgili Link: İskân Nasıl Alınır
relöve analizi ile tarihi eser ya da tarihi kalıntı usulüne uygun bir şekilde restore edilir. Ayrıntılarına dikkat edilmeden yapılan bir relöve çalışması restorasyon çalışmasını sekteye uğratır. Analiz ve raporlaması doğru yapılan bir çalışma ile restorasyon en ince ayrıntısına dikkat edilerek yapılmaktadır. Aksi takdirde aslına uymayan bir yapı ortaya çıkabilir ve bunun telafisi imkânsıza yakındır.
