İş yeri, arazi, konut, tarla, arsa gibi tüm emlak faktörleri için tapuda dile getirilen satış tutarının % 4’ü oranında hesaplama yapılan ve devlete ödenen harç cinsine verilen isim tapu harcı olarak nitelendirilir. Tapu harcına ek olarak tapuda işlem uygulayan yurttaşlardan 2021 yılı için 194,75 TL tutarında döner sermaye kaleminin de tahsil edilmesi sağlanır.
2021 yılı için tapu işlemlerinde döner sermaye bedeli olan 171,25 TL’ye ilave olarak 23,50 TL tutarında da ek hizmet bedeli alınır. İki rakamın toplamı olan 194,75 TL döner sermaye bedeli olarak yansıtılır. Söz konusu meblağın ödenmesi ile alakalı alıcı ve satıcı arasında başka bir anlaşma olmadığı takdirde alıcı tarafından ödenmesi uygun görülür.
Tapu harcı ödeme işlemi kanunlara dayanarak alıcı ve satıcıya eşit miktarda yansıtılarak uygulanır. Bir başka deyişle % 4 olarak uygulanmakta olan tapu harcının % 2’sini alıcı, % 2’sini ise satıcının ödemesi sağlanır. Tapu alım satım harcı, tapuda işlem yapılacak olan emlak ile alakalı bildirilen alım ya da satım tutarından hesap edilir.
Gayrimenkul alım satım işlemlerinde ilgili mevzuat ile alakalı esas bilgilere hâkim olunduğu takdirde, ilgili işlem esnasında hata yapılmaması sağlanır. Böylelikle ilerleyen zaman içerisinde yapılan yanlış bir uygulama nedeniyle cezai bir müeyyide ile karşılaşma durumu söz konusu olmaz.
Tapu Harcı Hesaplama
Gayrimenkul devir işlemleri esnasında harç bedeli gayrimenkul vergisinden muhakkak fazla olarak yer almalıdır. Tapu harç bedeli hesaplama işleminde, gayrimenkul harcı tapu dairesine bildirilen devir ve iktisap bedeli üstünden hesaplanmasıyla bulunur.
Tapu masrafını ise hem alıcı hem de satıcı öder. Devir işlemi yapılan gayrimenkulün bildirilen satış değerinin binde 20’si oranında hesaplanması ile birlikte, hem alıcıdan hem de satıcıdan dâhil olmak üzere ayrı ayrı binde 20, yani toplam sonuç binde 40 oranında masraf alınması gerçekleştirilir.
Tapu harcı hesaplama yöntemi ile alakalı bilinmesi önemli olan konulardan biri de tapuda işlem yapılan gayrimenkulün beş yıllık zaman dilimi içerisinde yeniden satılması halinde ödenmesi gereken gayrimenkul değer artış kazancı vergisidir. Böyle durumlarda satıcının elde etmiş olduğu karı gizlemek için satış bedelini daha düşük göstermeye kalkması gibi olaylar ile karşılaşılır.
Böyle bir durumun yetkililer tarafından teyit edilmesi halinde satıcıdan hem eksik ödediği emlak değer artış kazancı vergisi tahsil edilir hem de kendine ceza kesilir. Bazı zamanlarda vergi daireleri vatandaşların daha az vergi ödemek amacı güderek konut satış fiyatını gerçekte olduğundan daha düşük yansıtması gibi durumlarda geçmişe dönük araştırmalarda bulunarak usulsüzlük olduğu fark edilen satışların sahiplerine vergi cezası uygular.
Tapu harcı mülkün alım satımı esnasında bir defalık ödenen bir uygulamadır. Bu bedele ilave olarak döner sermaye ve hizmet bedeli de eklenir. Tapu masraflarının daha az ödenmesi için konut satış fiyatının ifade edilen fiyattan daha düşük bir biçimde gösterilmesi gibi olaylar cezai işleme tabidir. Gayrimenkul alım satım işlemi amacıyla Tapu Müdürlüğü’ne başvuru yapıldığı zaman tapu masrafı hesaplama ekranında tapu harcının hesaplaması yapılır.
Devir işleminin yapılacağı yerin bağlı konumda olduğu vergi dairesinin yanında, ilgili tapu müdürlüğünün anlaşmalı bulunduğu bankalara da harç bedeli yatırılabilir. Ödenecek tutar ile ödemelerin yapılması gerekli olan banka bilgileri tapu müdürlüğünce kısa mesaj yoluyla alıcı ve satıcıya beyan edilir.
Harç Bedeli Detayları
E-tahsilat hizmeti sunan müdürlüklerden işlem yapıldığında web üzerinden harç ödemesi olanağı da temin edilir. Devir işlemlerinde en yüksek tutara ulaşan masraf, devir harcıdır. Alıcı ve satıcı için ayrı ayrı olmak üzere gayrimenkul satış değerinin %2’si oranında işlem yapılır. Devir işlemlerinde tapu masrafına ilave olarak bir de döner sermaye bedeli kişilerin karşısına çıkar.
Tapu harcı satışı gerçekleştirilmiş olan gayrimenkuller için ödenir. Tapu harcı genel itibari ile yıllara göre değişim gösterebilir. Bunun nedeni ise bazı zamanlarda indirim uygulanmasıdır. Bu sebepten dolayı hesaplama işlemi yaparken güncel veriler temel alınmalıdır.
Bununla birlikte, ev hanımları, engelliler, dul ve yetimler, emekliler, şehit yakını, gaziler, işsizler, ek bir gelire sahip olmayan ve gayrimenkullerini brüt alanının 200 m²’nin altında olması halinde gayrimenkul vergisi ödenmez.
Alıcı ve satıcı, aksi kararlaştırılmadığı sürece, her ikisinden de eşit miktarda, bir başka deyişle her iki taraftan tahsil edilen satış bedelinin% 2’si oranında alınması gerçekleştirilir. Tapu harcının yatırılacağı yer kısa süre öncesine kadar sadece Halk Bankası ve Ziraat Bankası olarak bildirilmişti. Fakat mevzuata göre artık neredeyse bankaların bütününe ücret yatırmak olanaklı hale gelmiştir.
Vatandaşlar ayrıca e-devlet aracılığı ile de ödeme yapabilirler. İnternetten ödeme gerçekleştirmek için “Tapu ve Genel Kadastro Elektronik Koleksiyonları” sayfasına tıklanması gereklidir. Ekrana açılan bölümün yönlendirmelerine uygun bir biçimde cevap vererek yatırılacak tapu bedelini öğrenmek mümkün hale gelir. Daha sonra internet sitesinde yer alan talimatlara göre kredi kartı bilgilerini girip kredi kartı ile protokol ücreti ödeme işlemi tamamlanmış olur.
T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Yapı Ve Kredi Bankası, Garanti Bankası, Şekerbank, Albaraka Türk Katılım Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Turkısh Bank olarak sıralanabilir.
Ayrıca teknolojinin gelişme göstermesi ile pek çok işlem online ortam içerisinde gerçekleştirilmeye başladı. Online ortamın sağlamış olduğu kolaylık harç ödemelerinde de etkilidir.
Tapu Müdürlüğü aracılığıyla alınan hizmet, ücret ödeme bildiriminin SMS ile alınmasıyla gerçekleştirilir. Tapu dairesi tarafından servis edilmiş olan SMS’te yer alan banka hesap numarası, bankaya iletildiği süreç içerisinde Ziraat Bankası’ndan tapu harcı ödemesi yapılabilir. Ödenecek tapu harcı ücreti tutarı SMS yoluyla öğrenilir. Devamında ise bankaya SMS bilgisi verildiği durumda ücretin ödenmesi sağlanır.
Tapu harcı işlemi oldukça önemli bir konuma sahiptir. Gayrimenkul alım satım ile ilgili işlemleri olan kişilerin tapuda yapılan devir işlemi için tapu harcı ödemesi zorunludur. Tapu harçlarını alıcı ve satıcılar ayrı ayrı olacak şekilde gerçekleştirir. Bu bedel ödenmediği takdirde devir işleminin yapılması mümkün değildir. Tapuda gösterilmesi istenen değerin evin gerçek satın alım değeri olması ve tapu harcının da bu değer temel alınarak hesaplanması en güvenli yol olarak nitelendirilir.
