İskan nedir? Kökeni Arapçadan gelen iskan, yerleşim anlamına gelmektedir. Bu anlamını günümüzde de korumaya devam eden kelime hala tapu dairelerinde sıkça kullanılmaktadır. Yapılan binanın kullanım izni alabilmesi için gayrı menkulün projeye sadık kalınarak yapılıp yapılmadığı o bölgeden sorumlu belediye tarafından değerlendirilir ve eğer bir sorun olmadığı anlaşılırsa yine belediye tarafından bir belge verilir. İşte verilen bu belgeye iskan belgesi denilmektedir. Yani iskan nedir? Merak edenler için kısaca oturma izni diyebiliriz. Bu belgeden her binanın alması zorunludur.
Bu belge alınmadığı taktirde yapıya bina sakinlerinin temel ihtiyaçları olan kanalizasyon, elektrik, su gibi hizmetler verilmez. Bu nedenle aldığınız binanın mutlaka iskan belgesi almış ve hatta kat mülkiyetine geçmiş olduğundan emin olmanızı öneririz. Çünkü bazı müteahhitler binayı uygun şekilde yapmadıklarından ya da harç ve sigorta primlerini ödemekten kaçmak için yaptıkları binaları iskan belgesi almadan satışa vermektedir. Bu belgeleri kontrol etmeden paralarını bu binalarda ki dairelere yatıran kimselerde eve yerleştikten sonra büyük mağduriyetler yaşamaktadırlar.
İskan Belgesi Ne İşe Yarar
Günümüz koşullarında iskan belgesi söz konusu olduğu zaman karşımıza oldukça geniş bir kavram çıkar. zira inşaat sektöründen tutun da kat mülkiyetine varıncaya kadar pek çok detay iskan belgesinin içeriğinde yer almaktadır. Bu noktada iskan belgesi ne işe yarar? Sorusuna aşağıdaki gibi yanıt vermek de mümkün olmaktadır:
Evinizin iskan belgesi olup olmadığını öğrenmek için birçok yöntem izleyebilirsiniz. Öncelikle evinizi kredi kullanarak alacaksınız iskan belgesi banka tarafından kontrol edildiğinden size evinizin iskanı olup olmadığını söyleyeceklerdir. Eğer bundan önce evinizin durumunu öğrenmek isterseniz evi alacağınız kişiden tapusunun bir örneğini ya da orijinal tapuyu görmeyi talep edebilirsiniz. Eğer iskan belgesi varsa evinizin tapusunda kat mülkiyeti seçeneğinin yanında işaret olduğunu görürsünüz. Bunun haricinde birçok yasal işlem E-Devlet üzerine taşınmış olduğundan buradan birkaç adımda sorgulama yapmakta mümkündür.
Ama E-Devlet üzerinden sorgulama yapabilmeniz için tapu kimin üstüneyse o kişinin bilgilerini kullanmanız gerekir. Öncelikle TC kimlik numarası ve E-Devlet şifresini kullanarak siteye giriş yaparsınız. Daha sonra arama kısmına yapı kullanma izin belgesi yazıp çıkan sonuçlardan ilgili sayfanın adına tıklayarak sorgulama sayfasına ulaşırsınız. Burada uygulamaya git seçeneğine tıklayarak bilgileri görebileceğiniz Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının sayfasına ulaşırsınız. Sayfaya gitmeden önce kimlik bilgilerinizi doğrulayacağınız bir sayfa çıkacak buna da onay vermeniz gereklidir. Tüm bu işlemlerin sonunda gayri menkulün bilgilerine erişebilirsiniz.
İskan Belgesi Nasıl Alınır
İskan belgesinin çıkarılması işleminde sorumluluk tamamen müteahhitte aittir. Sorumlu kişinin bir dilekçe ile bağlı bulunduğu belediyenin imar müdürlüğüne başvurması gerekir. Başvurunun ardından belediyeden gelen ekipler binayı denetlerler. Yapı ruhsatı başvurusu yapılırken verilen sözlerin yerine getirilip getirilmediğine bakarlar. Belediyeye verilen sözlere uygun şekilde inşaat tamamlanmışsa sıra mali kontrole gelir. Belediye yatırılması gereken harçların zamanında ödenip ödenmediğine bakar. Eğer bu kısımda da bir sorun görülmezse o zaman binaya iskan belgesi verilir. Bu belge için birtakım belgelerin belediyeye sunulması gereklidir.
Bunların başında iskan başvuru dilekçesi gelmektedir. Ardından belediyenin yaptığı denetimler sonucu çıkardığı rapor olan yapı denetiminden alınan belge gelir. Bunun yanında iş bitiş tutanağı ve SGK borcu olmadığına ilişkin belge, Vergi Dairesi’nden alınan borcu yoktur yazısı da belediyeye teslim edilmelidir. Özellikle günümüzde oldukça önem verilen ısı yalıtımının yapıldığını gösterir bir belge de belediye tarafından istenmektedir. Eğer yapı içinde asansör varsa yaptırılan firmadan alınan TSE uygunluk belgeleri de dosyanın içinde yer almalıdır. Bunlar haricinde dış kanal belgesi, tapu bilgileri, yapının dış cephe fotoğrafları, ruhsat fotokopisi istenen diğer belgelerdir.
Konutların iskan ücretleri metrekare fiyatlarına ve belediyeye göre değişlik göstermekte ve yıldan yıla değişmektedir. Örneğin 2021 yılı itibariyle İstanbul’da 1000 m2’yekadar m2 fiyatı 4,03 TL, 15.000- 50.000 arası 4,51 TL, 50.000- 100.000 m2 arasına 4,99 TL, 100.000 m2 ve üzeri 5,64 TL olarak fiyatlandırılmaktadır. Eğer yapı yıkılmışsa veya yanmışsa farklı bir fiyat tarifesi uygulanmaktadır. 0-1000 m2 arası birim fiyatı 396 TL, 1000 m2 den büyükse 990 TL istenmektedir.
Konut dışı yapılarda ise farklı bir ücretlendirme uygulanmaktadır. Alışveriş merkezleri, oteller, iş yerleri için iskan belgesi metre kare başı fiyatlandırma, 1000m2’ye kadar 5,96 TL, 1000- 15.000 m2 6,28 TL, 50.000-100.000 m2 8,87 TL, 100.000m2 ve üzeri m2 10,64 TL olarak güncel listede yer almaktadır. Ayrıca bu bedellerin üzerine tapu harcı ve döner sermaye bedeli de eklenmektedir. Bu fiyatlandırma bilgileri üzerinden ortalama bir bedel çıkarabilirsiniz. Eğer bu şekilde hesaplamakta zorlanıyorsanız belediyeye ilgili belgelerinizi verdikten sonra belediye size net ücreti bildirecektir.
