Açıklanan güncel verilere göre Türkiye’de iş kazalarının en çok görüldüğü meslekler arasında madencilik ve taş ocaklığı, kanalizasyon ve atık yönetimi faaliyetleri, imalat, inşaat, konaklama ve yiyecek hizmetleri bulunuyor. Ölümle sonuçlanan iş kazalarının ise en fazla inşaat sektöründe yaşandığını vurgulayan uzmanlar, iş güvenliği kültürünün yerleşmemiş olmasının ülke açısından önemli bir sorun olduğunun altını çiziyor. İş güvenliğini önemsemeyen yönetimin olduğu iş yerlerinde çalışanların ve iş güvenliği bilinci olmayan çalışanların risk altında olduğunu söyleyen uzmanlar, İSG kültürünün yaygınlaştırılması alanında iletişim araçlarının daha aktif kullanılması, sinema, tiyatro, diziler gibi medya organlarında İSG kültürünün arasında yer almasına yönelik çalışmalar yapılmasının önemine vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı ve Öğretim Görevlisi Gamze Kağan, Türkiye’de çok sık yaşanan iş kazaları ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu ve görüşlerini paylaştı.
Araştırmalara göre Türkiye’de ölümle sonuçlanan iş kazalarının en fazla inşaat sektöründe görüldüğünü ileten Öğretim Görevlisi Gamze Kağan sözlerine şöyle devam etti:
“İnşaat sektöründe yaşanan iş kazaları en fazla çalışanın düşmesi, elektrik çarpması, malzeme düşmesi, yapı makinası kaynaklı meydana geliyor. Ölümlü iş kazalarının en çok inşaat sektöründe görülmesinin temel nedenlerinden biri ülkemizin ihtiyacı olan altyapı ve üstyapı uygulamalarının yoğun bir şekilde çözülmeye çalışılması, inşaat işlerinin yatırımların hemen hemen tamamında görülmesi, inşaat sektörünün iş güvenliğinde çok tehlikeli alanda olması, iş sağlığı ve güveliği kültürünün ülkemizde yeni gelişmeye başlamasıdır.”
Kağan, açıklanan SGK güncel verilerine göre ülkemizde iş kazalarının en çok görüldüğü sektörleri şöyle sıraladı: “Madencilik ve taş ocakçılığı, kanalizasyon ve atık yönetimi faaliyetleri, imalat, inşaat, konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri iş kazalarının en çok yaşandığı sektörlerdir. Ayrıca madencilik ve taş ocakçılığı, inşaat, ulaştırma ve depolama, tarım, ormancılık ve balıkçılık, elektrik – gaz – buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörleri ölümlü iş kazalarının en çok olduğu sektörlerdir.”
Kağan, iş kazalarının risklerini anlamak için öncelikle iş kazasına sebebiyet veren sebepleri anlamak gerektiğini söyledi ve sözlerine şöyle sürdürdü:
“İş kazalarının oluşmasına neden olan etkenlerin tümü güvensiz davranışlar ve güvensiz durumlar olmak üzere temel iki sebebe indirilebilir. Çalışma ortamındaki sıcaklık, nem, hava akımları, yetersiz aydınlatma, gürültü, kirli hava gibi negatif fiziksel ve kimyasal etmenler çalışan insanda; yorgunluğa, konsantrasyon dağılmasına, hareketlerin ağırlaşmasına, duyu organlarının yetersiz kalmasına sebep oluyor ve bunun sunucunda da güvensiz davranışlar açığa çıkıyor. Güvensiz koşullar ise üretimde kullanılan teknolojinin ve üretim araçlarının niteliğinden iş düzensizliğine, bakım ve kontrollerin noksanlığından denetim ve yönetim hatalarına, depolama ve istifleme yanlışlıklarından hatalarından sağlıksız çevre koşullarına kadar birçok etkenden ötürü ortaya çıkıyor. Örneğin zayıf aydınlatma, bozuk zemin, zemindeki yağ ve petrol atıkları, ölçüm ve kontrolleri yapılmamış elektrik tesisatı gibi güvensiz koşullar düşme, patlama, elektrik çarpması gibi iş kazası ihtimallerine yol açıyor. Dalgınlık ve dikkatsizlik, makina koruyucularını çıkarmak veya uygun olmayacak şekilde kullanılması, tehlikeli hızla çalışmak gibi güvensiz davranışlar da düşme, yaralanma gibi çeşitli riskler meydana getiriyor.”
Güvensiz çalışma ortamı ve dikkatsizlik iş kazalarına yol açıyor!
Türkiye’nin iş kazalarının önlenmesi ve en aza indirgenmesi için 2012 yılında “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” nu çıkararak çok önemli bir adım attığını belirten Öğretim Görevlisi Gamze Kağan, “Bu kanun ile birlikte iş sağlığı ve güvenliği açısındrın sosyal diyalog temelli ortak çalışmalar yürütmesi fayda sağlayacaktır.” diyerek sözlerine devam etti.
an koruyucu ve önleyici bir yaklaşıma geçildi. Ancak bu büyük adımın üzerinden yaklaşım dokuz yıl geçmiş olması ve halen iş kazaları oranlarının fazla olması iş kazalarıyla mücadele de henüz iyi bir tecrübe elde edemediğimizi gösteriyor. İş güvenliği sorununa sadece teknik ve yasal bir sorun olarak düşünülmemesi gerekiyor. Ülkemiz açısından bu durumda en önemli sorunlardan bir tanesinin iş güvenliği kültürünün yerleşmemiş olduğunu söyleyebiliriz. İş güvenliği kültürünün geliştirilmesi için de uzun vadeli bir eylem planı oluşturulması gerekiyor. Bu kapsamda iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili kurum ve kuruluşla
İşyeri düzeyinde güvenlik kültürü oturmasında kilit rol oynayan işverenlerin ve yöneticilerin İSG uygulamaları konusunda uzun dönemli bir işletme stratejisi uygulamaları gerektiğini belirten Gamze Kağan, “Bu amaçla özellikle küçük ve orta ölçekli firmalar başta olmak üzere işverenlere yönelik eğitim ve bilgilendirme programları düzenlenmeli. Bu programlar işverenin yasal sorumlulukları, İSG’nin verimliliğe ve iş kalitesine katkısı ve İSG yönetim sistemi yaklaşımı konularını içermelidir. Özellikle ölümcül iş kazalarının gerçekleştiği sektörlerde iş güvenliği performansının fazlalaşması ve iş kazalarının ve olumsuz sonuçlarının azaltılması; iş sağlığı ve güvenliği alanında daha etkin önlemlerin alınmasını, çalışanların iş güvenliği kurallarına uymalarının sağlanmasını, ilgili alanda yapılan yatırımların artırılmasını ve çalışmaların daha kontrollü bir şekilde yürütülmesini sağlar.” dedi.
İnternet ve medya alanında yaşanan hızlı gelişmeler ile iletişim araçları rollerinin toplumsal yaşantımızda ve çalışma hayatımızda önemli ölçüde fazlalaştığını belirten Kağan, “Bu nedenle İSG kültürünün yaygınlaştırılması alanında iletişim araçlarının daha aktif kullanılması ve İSG kavramının sinema, tiyatro, diziler gibi medya organlarında yer almasına yönelik çalışmalar yapılması faydalı olacaktır.” diye sözlerini sonlandırdı.
