Mevcut olan yapının güçlendirilmesi ya da onarılmasında ya da unutulan ve-veya sonra planlanarak yapı içine taşıyıcı elemanların eklenmesinde ve fabrikaların kurulum süresince çoğunlukla ankraj tercih edilir.
Kullanım yerleri ve amaçlarına göre farklı tip ve boyutlu ankraj çivileri vardır. En sık kullanılan ankraj çubuğu malzemesi düz veya ucu çengelli olan tiplerdir. ACI Amerikan Beton Kurumu, beton içine yapılması düşünülen ankrajları yerleştirme şekilleri ve zamanı açısından sertleşmiş betona yapılan ankrajlar ve betonlama esnasında yapılan ankrajlar şekilde iki ana gruba ayırmıştır. Ankraj türlerine geçmeden evvel ankrajların maruz kaldığı bazı etkilerden söz etmek uygun olabilir. Ankrajlar; kesme etkisi altında kalmaları, eksenel çekme etkisi altında kalmaları, eğilme etkisi altında kalmaları gibi bazı etkilere maruz kalabilir.
Demir ya da çelik malzemesini, betonun içerisine ( duvar ya da kolon yüzeyine) yerleştirmek için yapılan çalışmaların tümüne Ankraj denir. Ankraj işleminde bir donatı ya da elemanın, başka bir eleman, ortam ya da malzeme içerisine sokularak oraya sabitlenmesi amaçlanır.
Mevcut olan yapının güçlendirilmesi ya da onarılmasında ya da unutulan ve-veya sonra planlanarak yapı içine taşıyıcı elemanların eklenmesinde ve fabrikaların kurulum süresince çoğunlukla ankraj tercih edilir.
İlk olarak sertleşmiş betona yapılan ankrajlardan söz edelim.
Bu yöntemlerden biri kimyasal bağlı ankrajlardır. Burası ankraj donatısı, beton blok ve kimyasal yapıştırıcı olarak üç ana çeşitten mevcuttur. Kimsayal ankrajlar, etkisi altında olduğu kuvveti ankrajın bağlı olduğu derinlik boyutunda oluşabilen aderansın gerilmesiyle aktarırlar. Kimyasal ankrajların beton içine daha önceden ankraj boyu kadar olan bir derinlikte delik açılır ve içi tamamen kimsayal yapıştırıcılarla doldurulur ve ankraj mıknatısı yavaşça döndürülerek ekilir.
Betonun ve ankraj mıknatısının derinlikte çalışmasını ve bağlayıcı madde görevi sağlaması işlevi kimyasal yapıştırıcı aracılığıyla olur. Kimyasal ankraj sistemi uygulama ve maliyet açısından en çok tercih edilen ankraj türüdür. Kimyasal ankraj uygulamaları yapılırken ankraj için önemli etkiye sahip olan ayrıntılara özen gösterilmesi uygulamacı ve tasarımcı açısından önem arz eder. Burada önemli olan, ankraj çubuğunun dayanımı, ankraj deliğinin çapı, ankraj deliğinin derinliği, ankraj deliğinin nemli, ıslak ya da kuru olması, ankraj deliğinin temiz veya tozlu olması, kimyasal yapıştırıcının türü ve özelliği, yükleme tipi, hızı ve süresi gibi etkenlerdir.
Yapı içine daha sonradan ankre edilmiş kimyasal ankrajlar tasarım ve uygulama esnasında kullanıcıya büyük kolaylıklar sunar. Ankraj donatısının kopması durumuna beton kalitesi yüksek olan küçük çaplı derin ankrajlarda rastlanır.
Ankraj donatısının akması kimyasal ankraj sisteminde tasarımcı tarafından istenilen bir durumdur. Ankraj donatısının sıyrılması ise donatının ankraj deliğinden sıyrılması ile çıkmasıdır. Kimyasal ankraj sisteminde ankraj deliği içinde meydana gelen yapışma becerisinin sona ermesiyle sıyrılmanın başlaması demektir. Yapışma dayanma durumu az olan kimyasal maddelerin kullanımı ya da uygulama alanının anında yüzey temizliğinin yapılmaması ve eksik kür gibi durumların neticesinde bu tip göçmeler oluşabilir. Bazı durumlarda da betonda konik kopmaları meydana gelir. Beton dayanım gücünün düşmesiyle koni derinliği artar ve ankraj dayanımı düşer veya beton yarılır. Bu gibi durumlarda da kimyasal ankraj sistemi uygulanır.
Ankraj projeleri genellikle betonarme yapılarda uygulanır. Çelik kolon ve kiriş bağlantıları, çelik çatı uygulamaları, kenar ve komşuluk mesafeleri, betonda çatlak oluşumu, depreme dayanıklılık durumu ve bunu sismik tasarımlarla kontrol etme işlemi yapılır. Beton tasarımı için dübel hesaplama ve bunun için yazılım desteği, temizlik seçenekleri, dübele doğru tork uygulanması yapılır. Bu ayarların iyi hesaplanması, delim çapı, rot ayarlamaları ve donatının tipi, kullanılacak malzeme miktarı belirlenir.
Kullanılacak kimyevi malzemelerin güvenle saklama ve kullanım koşulları, kürlenme süreleri, kullanılacak malzemelerin uygulama sıcaklığının kimyasalın performansını etkilemesinden ötürü iyi ayarlanması, ana malzeme kalınlığı ve derinliğinin iyi hesaplanması önemlidir.
Su solu ortamlarla özel kimyasalların ve temizlik ürünlerinin kullanımının doğru ve güvenli bir şekilde hesaplanması, yaşam koşullarına göre doğru paslanmaz tipinin seçilmesi, yangın performansı dayanıklılığı gibi etkenler tek tek uzmanlar tarafından incelenir ve çalışmaya bu şekilde başlanabilir. Bu hesaplamalar çok önemlidir.
Ankraj uygulamaları iki ayrı şekilde yapılır. Ankraj yapılacak olan duvar ya da beton matkap ile delinir. Daha sonra açılan deliğin içerisine hava sıkılarak içerideki toz parçaları ve beton kırıntılarının temizlenmesi sağlanır. Deliğin içerisine yapıştırıcı madde olan epoksi maddesi sıkılır. Epoksi sıkılmış olan deliğin içerisine demir yerleştirilir ve kuruması beklenir.
Burada dikkat edeceğimiz hususlar, 10. 00cm bir delik açılmış olduğumuza farz edersek deliğin içine yarısı kadar kimyasal yapıştırıcı doldurmamız gerekir. Yani 5,00 cm. Tamamı kimyasal ile doldurmamız halinde deliğin içerisine sıkılmış olan fazla kimyasal dışarı çıkacaktır.
